https://palununsesi.com/kodcenter/index.php?case=news&p=edit&id=4431
Erzurum'un Çat ilçesinde yeraltından çıkarılarak üretilen ve farklı işlemlerden geçirilen "Kaynak Tuzu", içerdiği minerallerle birden fazla hastalığa iyi geldiği belirtildi.
Yeraltından çıkarılan ve yapay tuz havuzlarında bekletilen "Kaynak Tuzu" ile ilgili İLKHA'ya konuşan Tuz İşletmecisi Erdem Resuloğlu, Kaynak Tuzu'nun geçmişinin çok eskiye dayandığını ifade ederek:
"Burada kaynak tuzu üretiyoruz. Geçmişi, Osmanlı dönemine kadar dayanmaktadır. Yeraltından çıkarılan kaynak tuzunu, yapay tuz havuzlarında birkaç gün dinlendiriyoruz. Daha sonra nispeten daha küçük havuzlara aktarıyoruz. Küçük havuzlarda, güneş ışınlarıyla çökertme işlemini yaparak saf tuz elde ediyoruz. Hiçbir katkı maddesi yok, doğal bir tuz. Tuzların havuzlarda bekleme süresi 4 gün, ama çalışan işçiye göre değişiklik gösterebiliyor." dedi.
"Kaynak tuzu, Osmanlı döneminde sarayda tüketiliyordu"
Kalsiyum, magnezyum ve fosfor bakımından zengin olan kaynak tuzunun guatr ve tansiyona iyi geldiğini, Osmanlı Dönemi'nde sarayda tüketildiğini ifade eden Resuloğlu, konuşmasına şu şekilde devam etti:
Tuzun verimini güneş belirler. Eğer güneş varsa tuz elde edebiliyoruz ama hava bulutluysa tuz elde edemiyoruz. Burada toplamda 170-180 civarında yapay tuz havuzumuz var. Devirli bir şekilde ürün alıyoruz. 4 günlük bekleme süresi var. Güneş ışınları sayesinde tuzda çökelme oluyor ve çökelme gerçekleştiğinde fırça ve özel tuz kırma aletimizle tuzu gölün dışına alıyoruz. Suyunu bırakması için 24 saat dinlendirdikten sonra paketleyerek depoluyoruz. Tuzu, yakın köy ve ilçelere gönderiyoruz.
Tuz işletmesinde çalışan İsmail Daştan, yaptığı işi şöyle anlattı:
"Sabah erkenden iş yerine gelerek elbiselerimizi değiştiriyoruz. Daha sonra süpürge ve 'kıracak'larımızı alarak havuzlara tuz çekmek için geçiyoruz. Havuzlarda çalışan arkadaşlar tuzları horum ağzına (tuz havuzunun yüksek kısmı) kadar çekiyor. Tuzun düzenleme işlemini yapıyoruz. Küçük havuzlardan 15 ila 20 torba tuz çıkıyor, büyük havuzlardan ise 20 ila 30 torba tuz çıkıyor. Bir havuzda tuz oluşma süresi 4 gündür. Bir kişi, 5 havuzda çalışıyor." dedi.
Üniversite öğrencisi Kadir Daştan ve Yusuf Daştan, ailesine maddi destek sağlamak amacıyla çalışmaya başladıkları tuz işletmesinde güne erken başladıklarını belirterek "Biz üç arkadaş ve 3 abimizle sabah saat 04.30'da gelip 06.30’a kadar 'tuzları çuvallama' işleminde çalışıyoruz. 07.00 gibi kahvaltı yapıyoruz, kahvaltıdan sonra çuvalların dikim işlemini yapıyoruz. Tuz çuvallarının dikim işleminden sonra çuvalları depoya taşıyoruz. Günde yaklaşık 550-600 çuval tuzu depoya taşıyoruz. Nöbetimiz varsa nöbet tutuyoruz." dediler. (İLKHA)